NHNN vừa tăng tỷ giá giao ngay chào bán giao dịch tại NHNN (lần thứ 3 trong năm 2022) vào chiều ngày 7/9/2022 (là tỷ giá chào bán USD của các NHTM mua USD của NHNN) thêm 300 đồng (tăng từ 23.400 lên 23.700 đồng / USD) dưới áp lực phải bán USD cho các NHTM lớn trong thời gian gần đây. Chúng tôi ước tính từ đầu năm đến cuối T6/2022, NHNN đã bán ra tới 15 tỷ USD; kể từ T7/2022, khi NHNN tăng tỷ giá chào bán từ 23.250 lên 23.400, chúng tôi ước tính thêm 5,7 tỷ USD đã được bán ra, dẫn đến dự trữ ngoại hối giảm xuống còn khoảng 90 tỷ USD.

Việt Nam đồng (VNĐ) trên thị trường liên ngân hàng mất giá từ đầu T4/2022 chủ yếu do áp từ việc tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương lớn. Tính đến cuối T8/2022, tỷ giá USD/VNĐ của giao dịch tại các NHTM đứng ở mức 23,451 đồng (+2,93% so với cùng kỳ năm 2021 và +2,74% từ đầu năm). Bên cạnh đó, tỷ giá tại thị trường tự do cũng tăng mạnh lên 24,060 (+2,44% so với đầu năm và 4,47% so với cùng kỳ năm 2021).

Nhìn chung, đồng USD đã tăng mạnh từ đầu năm với chỉ số Dollar Index (DYX) vượt qua mức 110, đạt mức cao nhất trong hai thập kỷ và tăng giá gần 15% so với đầu năm. Đồng USD mạnh đã được góp phần bởi nhiều yếu tố bao gồm việc Ngân hàng trung ương Hoa Kỳ (FED) tăng mạnh lãi suất và sự suy yếu thấy rõ của đồng Bảng Anh và đồng EUR khi các nền kinh tế này đang đối mặt với hậu quả của chi phí năng lượng tăng cao và việc Nga vũ khí hóa thị trường khí đốt nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt kinh tế của nhiều quốc gia phương Tây. Trước đây, VNĐ đã chịu áp lực khi DXY mạnh lên, điều này góp phần vào các động thái từ NHNN.

Động thái của NHNN là do những rủi ro và rủi ro tiềm ẩn mà NHNN phải đối mặt trong thời gian gần đây gây áp lực giảm giá đối với VND, bao gồm:

(1) Việc tăng lãi suất dự kiến sẽ tiếp tục trong suốt nửa cuối năm 2022 khi hơn 16 ngân hàng trung ương lớn trên thế giới, đặc biệt là Mỹ (FED) và Anh (BOE). Bước sang năm 2023, chúng tôi kỳ vọng rằng trong khi áp lực lạm phát sẽ vẫn còn trong những một vài tháng đầu năm, nếu hành động của các ngân hàng trung ương có tác động như dự kiến và lạm phát được kiểm soát, chúng tôi dự kiến chính sách tiền tệ có thể được nới lỏng trong nửa cuối năm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sẽ lại trở thành ưu tiên của các nhà hoạch định chính sách;

(2) FED, cùng với BOE và ECB đang ngừng tái đầu tư tài sản đáo hạn và bắt đầu thu hẹp giá trị tài sản trên bảng cân đối kế toán của họ (còn được gọi là chương trình Thắt chặt Định Lượng). FED dự kiến sẽ thu hẹp khoảng 400 tỷ USD trong bảng cân đối kế toán của mình vào cuối năm 2022. ECB và BOE cũng có kế hoạch giống FED. Morgan Stanley ước tính rằng bảng cân đối kế toán của các ngân hàng trung ương bị ảnh hưởng nặng nề nhất sẽ giảm khoảng 4 nghìn tỷ USD vào cuối năm tới. Những sự kiện này sẽ ảnh hưởng đến giá trị VNĐ trong những tháng tới;

(3) Trung Quốc vẫn tiếp tục theo đuổi chiến lược không-ca-COVID-19 với việc xet nghiệm hàng loạt và phong tỏa khi các trường hợp lây nhiễm tăng đột biến. Chiến lược này tiếp tục gây sức ép lên chuỗi cung ứng toàn cầu vỗn đang căng thẳng và tiếp tục làm gia tăng chi phí vận chuyển và có thể ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu của dẫn đến gia tăng áp lực giảm giá khác lên VNĐ trong những tháng tới; 

(4) Đồng Nhân dân tệ (NDT) của Trung Quốc đã phải chịu áp lực kể từ Q1/2022, khi đồng USD mất giá so với NDT là 8,5% và tiếp cận mức tâm lý quan trọng 7NDT/USD và chạm mức thấp nhất trong 2 năm. Đồng NDT mất giá có thể tác động đến thị phần xuất khẩu các thị trường mới nổi/cận biên đang cạnh tranh với Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, vì hàng xuất khẩu của Trung Quốc ngày càng rẻ hơn đối với các nhà nhập khẩu; và

(5) Rủi ro suy thoái gia tăng, đặc biệt là ở Mỹ và EU khi về mặt kỹ thuật kinh tế Hoa kỳ đã rơi vào suy thoái với tăng trưởng GDP giảm trong hai quý liên tiếp và cuộc khủng hoảng khí đốt và năng lượng cùng với sự cố gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên thông qua đường ống Nord Stream 1 gần đây của Nga ở EU. Suy giảm tăng trưởng kinh tế ở Mỹ và EU có thể ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam, vốn là động lực tăng trưởng kinh tế chính.

Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam về cơ bản vẫn ghi nhận những yếu tố cơ bản tương đối tốt và Các yếu tố sẽ giúp VND nói chung (trong hệ thống ngân hàng và chợ đen) tăng giá và ổn định trong những tháng sắp tới của năm 2022, bao gồm:

(1) Lạm phát vẫn thấp và được kiểm soát dưới 4%

(2) Xuất khẩu, động lực tăng trưởng kinh tế chính của Việt Nam, tiếp tục duy trì đà tăng trưởng khi hoạt động sản xuất dần phục hồi và dự kiến sẽ tiếp tục đi lên trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu phục hồi. Việt Nam nổi lên như một trung tâm sản xuất công nghiệp thay thế nhằm bù đắp sản lượng mất mát, do chiến lược không-ca-COVID-19 của Trung Quốc. Bên cạnh đó, hoạt động thương mại trong 7T2022 của Việt Nam tiếp tục sôi động, ghi nhận kim ngạch XNK đạt 431,9 tỷ USD (+15,1 % n/n) và cán cân thương mại vẫn duy trì thặng dư (764 triệu USD);

(3) FDI giải ngân tăng mạnh trong 7T2022 (+10,2 % n/n); và

(4) Hỗ trợ từ NHNN để giữ chênh lệch lãi suất dương giữa lãi suất VND và USD liên ngân hàng nhằm hỗ trợ tỷ giá VND / USD cùng với nguồn dự trữ ngoại hối dồi dào (ước lượng đạt 112 tỷ USD vào cuối Q1/2022, tuy nhiên chúng tôi nghe đồn rằng NHNN đã bán gần 12 tỷ USD và hiện dự trữ còn lại ước tính đạt khoảng 98 tỷ USD).

Nhìn chung, chúng tôi điều chỉnh kỳ vọng rằng VND có thể mất giá cao nhất dao động từ 2,5-3,0% (trong báo cáo gần nhất: 2,0-2,5%) trong năm 2022, tức là tỷ giá giao ngay chào bán giao dịch tại NHNN tối đa đạt 23.700 – 23.750 VND/USD.

Xem chi tiết trong báo cáo đính kèm bên dưới.