Nội dung sửa đổi:

• Tỷ giá kỳ hạn USD/VND sẽ do các bên tham gia giao dịch thỏa thuận và phù hợp với quy định do NHNN ban hành trong từng thời kỳ.
• Không còn quy định cụ thể 3 cơ sở để xác định tỷ giá giao dịch kỳ hạn như trước đây.  3 cơ sở trước đây là: (1) Tỷ giá giao ngay USDVND tại ngày giao dịch; (2) Chênh lệch giữa hai mức lãi suất hiện hành là lãi suất tái cấp vốn do Ngân hàng Nhà nước công bố và lãi suất mục tiêu Đô la Mỹ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Federal Funds Target Rate) và (3) Kỳ hạn của giao dịch.

Lý do sửa đổi:

• Tăng tính linh hoạt, chủ động cho NHNN trong điều hành thị trường ngoại hối.
• Phù hợp với diễn biến thị trường quốc tế và trong nước thay đổi nhanh chóng, khó lường.

Diễn biến thị trường ngoại hối trước khi dự thảo được đưa ra:

• Tỷ giá USD/VND tăng mạnh trong những tháng đầu năm 2024.
• Giá USD đang giao dịch ở mức cao lịch sử, hiện tỷ giá USD chào bán tại NHTM đạt 25.170 VNĐ/USD (+3,07% YTD) và tỷ giá USD chào bán tại thị trường tự do đạt 25.585 VNĐ/USD (+3,29% YTD), tỷ giá giao dịch trên thị trường liên ngân hàng ở mức 24.994.
• NHNN đang sử dụng kênh tín phiếu để hút bớt thanh khoản dư thừa, đẩy lãi suất VND trên thị trường LNH lên mức cao, từ đó, giảm bớt chênh lệch giữa lãi suất tiền gửi USD và VND – là một yếu tố khiến tỷ giá thêm căng thẳng, bên cạnh nhu cầu mua ngoại tệ của khách hàng doanh nghiệp.
• Áp lực tỷ giá sẽ là vấn đề kéo dài dai dẳng cho tới khi FED hạ lãi suất và DXY suy yếu. 

Nhận định của ACBS:

• Hiện tại, chênh lệch giữa lãi suất tái cấp vốn NHNN và Lãi suất mục tiêu Đô la Mỹ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đang là chênh lệch âm khiến lãi suất kỳ hạn nếu tính theo cách cũ sẽ thấp hơn lãi suất giao ngay. Ví dụ như trong bảng tính dưới đây:
• Tuy nhiên, chênh lệch lãi suất âm của VNĐ so với USD trong thời điểm hiện tại chỉ mang tính chất tạm thời và ít xảy ra, vì vậy, việc tỷ giá kỳ hạn thấp hơn so với tỷ giá giao ngay cũng là một trường hợp ít xảy ra trong quá khứ. 
• Trong thời gian tới, áp lực tỷ giá USD/VND sẽ là một vấn đề dai dẳng cho tới khi FED chính thức cắt giảm lãi suất. Vì vậy, NHNN cần có những công cụ linh hoạt trong từng thời điểm để hỗ trợ thị trường một cách hiệu quả hơn, bao gồm: điều phối thanh khoản VNĐ để điều tiết chênh lệch lãi suất USD-VND, bán ngoại tệ để đáp ứng nhu cầu mua của thị trường trong trường hợp khan hiếm nguồn cung USD. 
• Những tuần vừa qua, động thái điều tiết thanh khoản qua kênh tín phiếu chưa đạt được hiệu quả đối với mục tiêu hạ nhiệt tỷ giá. Mặc dù thanh khoản của hệ thống đã giảm mạnh, lãi suất VND đã tăng lên, nhưng tỷ giá vẫn theo đà tăng và neo cao ở gần mức 25.000. Vì vậy, chúng tôi cho rằng, NHNN sẽ sớm phải sử dụng tới các công cụ khác, ví dụ như bán ngoại tệ kỳ hạn (Forward) cho hệ thống ngân hàng. 
• Vì vậy, việc sửa đổi Thông tư 02/2021/TT-NHNN sẽ tạo ra mức độ linh hoạt để NHNN có thể chủ động hơn trong việc đưa ra giá bán USD kỳ hạn nhằm can thiệp thị trường ngoại hối hiệu quả hơn.