EVN đã công bố kết quả kinh doanh 10T2022 cho thấy khoản lỗ đáng kể 15.700 tỷ đồng và cho thấy con số này có thể lên tới mức lỗ 31.400 vào cuối năm 2022.  So sánh với kết quả tích cực trong quá khứ, EVN đã có lãi trong giai đoạn 2015 đến 2021, với kết quả ấn tượng trong năm 2020 và 2021 cho thấy lợi nhuận đặc biệt cao lần lượt là 14.400 và 14.730 tỷ đồng.  EVN cho biết nguyên nhân lỗ năm nay chủ yếu do chi phí nhiên liệu hóa thạch (than, dầu, khí) làm nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy nhiệt điện tăng cao; và các hợp đồng PPA với các nhà máy điện cho phép chuyển đổi ngang chi phí đầu vào trực tiếp lên EVN, đây là nguyên nhân chính dẫn đến thua lỗ của EVN.

EVN lưu ý nếu áp dụng theo kế hoạch Bộ Công Thương đề ra đầu năm có thể dẫn tới khoảng lỗ lên đến 64.900 tỷ đồng cho cuối năm 2022.  Tuy nhiên, công ty đã thực hiện hàng loạt chính sách thắt lưng buộc bụng như:

1. Giảm chi phí sửa chữa từ 20 – 30% so với các năm trước,

2. Chỉ tạm trả 80% lương cho người lao động và giảm chi phí truyền tải, phân phối; và

3. Giảm thiểu chi phí quản trị, điều hành 7,3% so với cùng kỳ, svck.

Theo EVN, mặc dù đã đạt được một số kết quả trong ngắn hạn liên quan đến kiểm soát chi phí, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, sẽ phải đối mặt với một số rủi ro trong những năm tới, bao gồm:

1. Tạo ra sự mất cân bằng dòng tiền thanh toán cho các tổ máy phát điện, bị đe dọa đến khả năng vận hành liên tục của các nhà máy điện cũng như an ninh năng lượng quốc gia.

2. Việc tiếp tục cắt giảm chi phí sửa chữa lớn có thể ảnh hưởng đáng kể đến an toàn vận hành của hệ thống trong những năm tới.

3. Làm giảm khả năng EVN huy động vốn cho các dự án năng lượng và liên quan.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả tài chính ảm đạm, về mặt hoạt động cũng có một số điểm tích cực:

1. Trong 10T2022, sản lượng điện tiêu thụ lũy kế tăng 8,6% svck.

2. EVN đã thực hiện tốt nhiệm vụ được giao đảm bảo cung cấp điện liên tục, an toàn, ổn định cho sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt.

3. Giá bán lẻ không tăng trong ba (3) năm liên tiếp kể từ năm 2019.

Nhận xét: 

EVN đã gửi đề xuất tới Bộ Công Thương để đề xuất các biện pháp giải quyết khó khăn trước mắt.  Về phía doanh thu, EVN đã đề xuất điều chỉnh giá điện bán lẻ trung bình từ 1.864 đồng/kWh lên ít nhất 1.916 đồng/kWh.  Đồng thời, EVN cũng đã công bố bản thảo sơ bộ giá mua điện từ các dự án điện mặt trời và điện gió chuyển tiếp sau khi nhận được hơn một nửa số báo cáo nghiên cứu khả thi/thiết kế kỹ thuật các dự án gửi về trên toàn quốc (99/147 nhà máy điện mặt trời và 109/146 nhà máy điện gió).  EVN đề xuất mức giá dao động từ 1.945 đồng/kWh đến 1.188 đồng/kWh, cao nhất đối với điện gió ngoài khơi và thấp nhất đối với điện mặt trời mặt đất.  Với tỷ giá USD/VND gần đây: 24.500;  biên độ giá giao động trong khoảng 7,9 và 4,8 cent cho một kWh.

Giá bán lẻ đứng trước áp lực tăng:

1. Trong khi giá năng lượng thế giới tăng cao, giá bán lẻ điện trong nước vẫn dậm chân tại chỗ quanh mốc 1.864 đồng/kWh trong ba (3) năm kể từ 2019 dù chi phí đầu vào tăng, đặc biệt là nhiệt điện.

2. Chính sách giá FIT để khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo đã gây thêm khó khăn cho EVN.

3. Giá nhiên liệu hóa thạch dự kiến sẽ tiếp tục ở mức cao trong năm 2023, dẫn đến gánh nặng tài chính cho EVN nếu giá bán lẻ không được điều chỉnh.

4. Thủy điện, nguồn năng lượng ít tốn kém nhất, dự kiến sẽ giảm tỷ trọng trong nguồn điện quốc gia vào năm 2023 do hiệu ứng La Nina dự kiến sẽ kết thúc vào quý I năm 2023, dựa điều kiện thủy văn thuận lợi đã mang lại.  Do đó, tỷ trọng của các phương thức phát điện khác dự kiến sẽ tăng lên, gây thêm căng thẳng cho EVN trong cơ chế kinh tế thị trường năng lượng hiện nay.

Nếu có sự tăng đáng kể giá bán lẻ điện ở Việt Nam, chúng tôi dự báo có thể gây thêm áp lực đối với CPI.