Theo báo cáo mới nhất vừa gửi Bộ Công Thương (MoIT), EVN cho biết công ty mẹ bị lỗ nặng 28.800 tỷ đồng trong năm 2022.  Nguyên nhân do:

1. Giá nhiên liệu hóa thạch, trong đó có khí đốt, than đá, và dầu mỏ là nguyên liệu đầu vào chính của nhiệt điện tăng nhanh do tác động cộng hưởng giữa lạm phát, một phần do chính sách nới lỏng định lượng để đối phó với COVID-19 và cuộc chiến giữa Nga và Ukraine.  Giá than nhập khẩu năm 2022 tăng sáu (6) lần lên hơn 400 USD / tấn so với năm 2021 (khoảng 70 USD / tấn) khiến giá thành sản xuất điện từ than nhập khẩu tăng từ 3.500–4.000 đồng/tấn. kWh, trong khi giá bán lẻ bình quân chỉ được giữ ở mức 1.864 đồng / kWh.

2. Giá ưu đãi FIT để khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo cao hơn giá bán điện càng tạo thêm gánh nặng chi phí cho EVN khi giá đầu vào tăng cao ảnh hưởng mạnh đến nhóm nhiệt điện.

Bất chấp nỗ lực tối ưu hóa chi phí vận hành, bên cạnh hiệu ứng La Nina thúc đẩy sản lượng thủy điện huy động nhờ giảm chi phí huy động sản xuất và bảo vệ môi trường; khoản lỗ vẫn gấp đôi so với lãi ròng 2021 (14.700 tỷ đồng).  EVN dự báo thêm, trong cùng bối cảnh giá đầu vào neo ở mức cao cùng với hiệu ứng El Nino quay trở lại vào năm 2023 làm giảm sản lượng huy động từ thủy điện, khoản lỗ có thể tăng thêm 65.000 tỷ đồng vào năm 2023.

Như vậy, khoản lỗ dự kiến trong hai (2) năm 2022 và 2023 sẽ là 93.800 tỷ đồng, hơn một nửa tổng lãi ròng lũy kế bảy (7) năm của EVN từ 2015 đến 2021.  Để tránh tình trạng này , EVN đã nhiều lần kiến nghị Bộ Công Thương xem xét tăng giá bán lẻ điện hoặc chuyển sang cơ chế điều chỉnh giá tương tự như xăng dầu.

Nhận xét: 

Nhìn chung, chúng tôi cho rằng Bộ Công Thương và Chính phủ muốn kiềm chế tỷ lệ lạm phát trong phạm vi mục tiêu để tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế bền vững trong dài hạn với chi phí duy trì mức giá điện ổn định vì có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế chung.  Tuy nhiên, giá bán lẻ điện trung bình đã được duy trì trong ba (3) năm kể từ năm 2019 trong bối cảnh nhiều yếu tố kinh tế đã thay đổi, chẳng hạn như giá nhiên liệu hóa thạch tăng đáng kể và sự phát triển nhanh chóng của năng lượng tái tạo trong cơ cấu công suất do chính sách FIT.  Do vậy, chúng tôi dự kiến giá điện khả năng cao có thể được điều chỉnh vào năm 2023 để giải quyết khó khăn trước mắt của EVN trong ngắn hạn; tuy nhiên, chúng tôi dự đoán tỷ lệ chỉ ở quanh mức 3% để hoàn thành các mục tiêu lạm phát trong năm 2023 và tránh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế.