Ngày 21 tháng 10, 2022, Bộ Công Thương (MOIT) đã ban hành dự thảo cập nhật của Quy hoạch điện quốc gia VIII (PP8) để làm rõ hơn phiên bản cuối cùng dự kiến của PP8 liên quan đến các nguồn điện khác nhau, chi phí sản xuất điện, v.v. Những điểm chính từ bản thảo bao gồm: 

Điện than

Theo dự thảo mới nhất, công suất nhiệt điện than đã giảm mạnh so với các phiên bản trước (tổng công suất chỉ còn hơn 32.000 MW vào năm 2030 – 14.120 MW công suất đã bị loại bỏ trong dự thảo mới nhất). Ngoài ra, công suất nhiệt điện than sẽ bị đình trệ sau năm 2030 và đến năm 2050, dự kiến chỉ còn 25.600 MW công nghệ này, nhưng nó sẽ được chuyển hoàn toàn từ than sang đốt nhiên liệu sinh khối / amoniac. Hiện tại, công suất nhiệt điện than đạt 24.674 MW với 39 nhà máy và ước đạt 26.400 MW (4 nhà máy) vào cuối năm 2022.

Điện khí

Hiện tại, có gần 8.000 MW công suất tại 15 nhà máy phát điện khí sử dụng khí tự nhiên trong nước (LPG) và sẽ có thêm 6.900 MW bao gồm cụm điện khí Lô B – Ô Môn (3.150 MW) và Cá Voi Xanh – miền Trung (3.750 MW). Đặc biệt, các khoản vay hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) cụm Lô B – Ô Môn từ Nhật Bản đã được Chính phủ thông qua. Qua đó, nếu được triển khai khẩn trương, loại bỏ các thủ tục rườm rà thì đến năm 2026, dự án này sẽ vận hành thương mại.

PP8 đã bổ sung thêm 6.000 MW công suất từ các dự án nhà máy điện khí sử dụng LNG nhập khẩu lên 17.900 MW từ PP7 đến năm 2030, đặc biệt là ở miền Bắc để tăng nguồn cung điện cho khu vực này. Hơn nữa, PP8 cũng định hướng rằng đến năm 2050, các nhà máy này sẽ chuyển hoàn toàn sang đốt hydro khi công nghệ đã đủ tiến bộ.

Điện mặt trời và điện gió

Công suất năng lượng mặt trời sẽ bị đình trệ cho đến sau năm 2030, ngoại trừ các dự án đã được phê duyệt.

Chính phủ khuyến khích phát triển điện mặt trời trên mái nhà. Mặc dù chưa hòa vào hệ thống lưới điện quốc gia và có một số vướng mắc về quản lý trong thời gian gần đây nhưng đã giảm áp lực đầu tư vào trạm biến áp và truyền tải, đồng thời có thể huy động nhanh nguồn vốn tư nhân trong nước nhờ quy mô nhỏ.

PP8 cũng chỉ ra rằng sẽ chú trọng hơn đến việc phân bổ cho các nguồn tái tạo để tránh tình trạng “đầu cơ” và phát triển thiếu kiểm soát, có thể dẫn đến tắc nghẽn lưới điện, với những gì đã xảy ra với năng lượng mặt trời trong giai đoạn 2018-2020, mặc dù không có thông tin cụ thể nào được cung cấp.

Kế hoạch phát triển công suất cũng giống như dự thảo trước đó là 8.736 MW năng lượng mặt trời (không bao gồm năng lượng mặt trời trên mái nhà) và 11.700 MW điện gió trên bờ cho đến năm 2030.

LCOE hiện tại: 4,6 cent / kWh cho năng lượng mặt trời, 8,2 cent / kWh cho năng lượng gió (IRENA)

Nhận xét: Chúng tôi cho rằng kế hoạch bổ sung một lượng lớn công suất LNG như vậy trong vòng 8 năm theo PP8 có thể hơi quá tham vọng. Trong khi đó, hơn 21.000 MW dự án điện khí mới sẽ được bổ sung, không bao gồm NT3 & 4 – 1.500 MW và Hiệp Phước 1: 1.200 MW, đã và đang được xây dựng. Công suất lắp máy khí đốt bình quân đạt 2.650 MW / năm, đây là thách thức rất lớn đối với Chính phủ cả về quy mô dự án và yêu cầu huy động vốn.

Với xu hướng của nhiều quốc gia có mục tiêu chuyển đổi năng lượng từ điện than sang điện khí, chúng tôi dự báo mặt bằng giá LNG nhập khẩu sẽ có xu hướng cao hơn, điều này có thể ảnh hưởng bất lợi đến các dự án nhiệt điện khí trong tương lai nói chung.

Chúng tôi kỳ vọng rằng Bộ Công Thương và Chính phủ sẽ phê duyệt PP8 cuối cùng vào cuối năm 2022 để thực hiện phát triển năng lượng bền vững, bảo đảm, an toàn, đáng tin cậy và đồng bộ.

Đối với các cơ chế giá ưu đãi mới cho năng lượng mặt trời và năng lượng gió, quá trình này sẽ mất khoảng 45 ngày kể từ ngày có hiệu lực theo Thông tư số 15/2022 / TT-BCT, tức là ngày 25 tháng 11 năm 2022. Chúng tôi kỳ vọng quá trình này sẽ hoàn thành trước Tết Nguyên đán vào cuối tháng Giêng năm 2023.