FLASH NEWS 05/05/2023 – EVN Chính Thức Điều Chỉnh Giá Bán Lẻ Điện Bình Quân

Sau khi Bộ Công Thương (BCT) công bố kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2021 và 2022 của EVN theo thông lệ thủ tục hàng năm vào ngày 31/3/2023, cho thấy giá thành sản xuất điện năm 2022 là 2.032,26 đồng / kWh, tăng +9.27% svck, mức tăng đủ để EVN có cơ sở để thực hiện điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân được quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-Ttg. Theo đó, ngày 27/4/2023 EVN ra quyết định số 377/QĐ-EVN chính thức áp dụng mức giá bán lẻ điện bình quân mới là 1,920.37 đồng / kWh, tăng +3% so với mức giá cũ 1,864.4 đồng / kWh, có hiệu lực từ ngày 4/5/2023 sau bốn năm liên tiếp  không thay đổi. 

 Đây là mức điều chỉnh khá thấp so với kỳ vọng chung trước đó, ở mức 5 – 7%, thậm chí đến 10% và có thể có hai đợt điều chỉnh.  Chúng tôi đánh giá việc điều chỉnh này rất có thể chỉ là “tạm thời” và “cấp thiết” trước những khó khăn trước mắt vì:

Theo chia sẻ gần nhất từ EVN, nếu tiếp tục áp dụng mức giá điện bình quân cũ, EVN sẽ cạn “thanh khoản” vào tháng 5 tới, trên nền bối cảnh chu kỳ El Nino đang hoạt động mạnh dần lên dẫn tới việc phải huy động điện nhiều hơn từ các nhà máy sử dụng năng lượng hóa thạch, vốn có mặt bằng chung chi phí sản xuất cao hơn nhóm thủy điện.  

Thêm nữa, cộng hưởng với việc cả nước đang bước vào đợt nắng nóng hàng năm, làm tăng nhu cầu sử dụng điện năng, nhất là cho các thiết bị điều hòa nhiệt độ.  Điều này càng gây khó khăn hơn cho việc cân đối tài chính của EVN, khi phải gánh khoản lỗ hơn 26.200 tỷ đồng trong năm 2022, phần lớn do giá nguyên vật liệu đầu vào của nhiệt điện tăng cao như than, khí, dầu và chính sách trợ giá thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo FIT. Do đó, đối mặt với tình trạng “cấp bách”, EVN đã quyết định tăng giá bán lẻ điện bình quận 3%, vì theo Quyết định số 24/2017/QĐ-Ttg, EVN có thể tự thực hiện điều chỉnh giá tăng trước từ mức 3% đến dưới 5%, sau đó lập hồ sơ báo cáo BCT và Bộ Tài Chính để kiểm tra, giám sát.  Như vậy, mức tiêu thụ điện trung bình trong hai năm gần nhất của cả nước vào đợt nắng nóng tháng 5, tháng 6 và tháng 7 đạt trên 72 tỷ kWh, EVN sẽ có thêm khoảng 4.041 tỷ đồng doanh thu, giúp EVN bớt áp lực hơn trong việc cân đối dòng tiền.  Bên cạnh đó, việc tăng giá bán lẻ điện bình quân cho phép EVN có thêm nguồn lực tài chính để đưa ra mức giá điện mua vào hấp dẫn hơn cho các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp.

Thêm vào đó, chúng tôi cho rằng EVN đã cân nhắc khả năng sụt giảm về nhu cầu tiêu thụ điện trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với triển vọng ảm đạm khi chỉ số PMI tháng 4 tiếp tục nằm dưới ngưỡng 50, và thậm chí rớt xuống mức 46,7 thấp hơn mức 47,7 trong tháng 3. Bên cạnh đó, khả năng cao giá dầu tiếp tục đà suy giảm trước áp lực lãi suất gia tăng và nhu cầu chung yếu đi – giá hợp đồng tương lai dầu Brent đóng cửa ở mức 72,33 đô la / thùng ngày 3/5/2023 so với mức 84,93 đô / thùng 1 tháng trước đó, tương ứng với mức giảm gần 15%.  Điều này được cho là có lợi khi dẫn tới chi phí huy động từ các nhà máy nhiệt điện giảm theo.

Chúng tôi tin rằng để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát bình quân năm 2023 khoảng 4,5% và tránh các tác động lan tỏa từ việc tăng giá điện – vốn là điều không thể tránh khỏi để giúp EVN tiếp tục hoạt động, tránh việc nhà nước phải bù lỗ gây áp lực lên chi tiêu ngân sách và không phù hợp với quy luật kinh tế thị trường, cùng với tiêu chí đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, mức tăng 3% là hợp lý và “khá thận trọng” trong thời điểm hiện tại để tránh việc điều hành giật cục, chia sẻ khó khăn cùng người dân và doanh nghiệp trong giai đoạn hậu COVID. Bên cạnh đó, với mức tăng này kết hợp với mức 3,5% của điện trong tỷ trọng cấu thành rổ tính lạm phát, CPI khả năng cao đối mặt với mức tăng thêm 0,1% trong thời gian tới.

Và cuối cùng, việc điều chỉnh giá điện trong đợt này không loại trừ khả năng đây không phải là đợt điều chỉnh giá điện duy nhất trong năm 2023.